صنعت نشر در حال انقلاب دیجیتالی است ,

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، چاپ و نشر صنعتی به هم آمیخته و در هم گره خورده است که در طول سالیان مختلف پیوند‌ آنها با یکدیگر به خلق کتاب منجر شده است، فناوری های نوین طی سال های اخیر در هر دو بخش چاپ و نشر شرایط کار را برای افرادی که به صورت سنتی در این حرفه ها مشغول کار بودند سخت کرد اما برخی دیگر با غنیمت شمردن فرصت خود را به غافله رساندند.

اما برخی دیگر ترجیح دادند همچنان به صورت سنتی کسب و کار خود را در دو بخش چاپ و نشر ادامه دهند که بسیاری از‌ آنها این روزها دچار رکود کاری و بیکاری شده اند و در مقابل مجموعه هایی که توانستند در زمان مناسب همزمان با تغییرات تجهیزات خود را به روز کنند همچنان در جاده چاپ و نشر حرکت می‌کنند.

در این زمینه دقایقی با پوپک فرزانه پور مدیر مسئول انتشارات طراحان تین و مدرس دانشگاه به صحبت نشستیم. او در این گفت وگو به ورود نشر الکترونیک و چاپ دیجیتال به حوزه چاپ و نشر پرداخته و با اشاره به مزایا و ویژگی های‌ آنها عنوان کرد که صنعت نشر اکنون در حال عبور از مرحله انقلاب دیجیتالی است.

به نظر شما آينده چاپ و نشر طي ٢٠ سال آينده چه تغييراتي خواهد داشت؟
همانطور که مطلع هستید مهم ترین تاثیر و اتفاقی که این صنعت را دکرگون می‌کند، الکترونیک و دیجیتالی شدن سیستم های تجاری و صنعتی در دنیا است. با ظهور نشر دیجیتال و کتاب های صوتی، چاپ کتاب به شیوه سنتی ماقبل خود متاسفانه کم کم به سوی منسوخ شدن پیش می‌رود البته این حرف من بدین معنا نیست که نشر به کل از بین می‌رود. نگاه کنید اگر به ورود خوانندگان نشر الکترونیک در بخش دیجیتال دقت کنیم می‌بینیم این جابجایی بسیار کند تر از حد انتظار رخ داده. حداقل در ایران که به این شکل بوده و هنوز صنعت چاپ و نشر با شکل سنتی خودش به سختی دارد پیش می‌رود هرچند ورود به نشر دیجیتال نیز در این سال ها کم نبوده است.

دیجیتالی شدن صنعت نشر به نفع اهالی چاپ و نشر خواهد بود؟
اگر کمی دقت کنیم می‌بینیم متاسفانه دیجیتالی شدن صنعت نشر به چندین شغل و کار صدمه می‌زند. در وحله اول ضربه بزرگی را به بدنه صنعت چاپ و چاپخانه دارها خواهد زد؛ چون یکی از بخش های کاری چاپخانه داران چاپ کتب ناشران است. چرا از کلمه متاسفانه استفاده می‌کنم چون این صدمه در ابتدا برای نیروی کاری که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند به وجود می‌آید؛ اول تعدیل نیرو سپس بستن بنگاه. اما فراموش نکنیم یکی دیگر از حلقه هایی که در صنعت نشر و چاپ با دیجیتال و الکترونیک شدن نشر آسیب می‌بیند کتاب فروشی ها هستند. به نظر من در آینده نه چندان دور حداقل کتاب فروشی ها مجبور به روبرو شدن با تغییر چشم انداز می‌شوند و با این تغییر احتمالا مجبورند رو به فروش کالایی غیر از کتاب بیاورند. ممکن است صنعت چاپ و نشر در خوشبینانه ترین حالت خود طی ده یا پانزده سال دیگر با شکل و شمایل کنونی که ما می‌شناسیم منقرض شود اما با تمام این ها به نظر من این به معنای از بین رفتن نشر نیست. در آن زمان فکر می‌کنم به لطف انتشار دیجیتال، سئو و محتوای با کیفیت بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا خواهد کرد.

و ورود فناوری های نوین به حوزه صنعت نشر می‌تواند حیات صنعت چاپ را به خطر بیندازد؟
از نظر من معرفی فناوری های جدید، از جمله چاپ بر اساس تقاضا، کتاب های الکترونیکی و روزنامه های آنلاین به شکل سنتی خودش یک تغییر بزرگ است و این درست است که صنعت نشر در حال یک انقلاب دیجیتالی است، اما از نظر من و شاید خیلی از اهالی صنعت، این انقلاب باید به عنوان یک فرصت جدید تلقی شود، نه به عنوان پایان صنعت چاپ و نشر.

با توجه به بافت سنتي صنعت کشور هالي نشر براي به روز شدن چه اقداماتي باید صورت بگیرد؟
بازار نشر حقیقتا به سادگی یک تجارت معمولی نیست. محصولات بیرون آمده در این صنعت تأثیر به سزایی در بستر های سیاسی اجتماعی و فرهنگی، حتی آموزشی دارد. علاوه بر این، امروزه به دلیل محبوبیت بیشتر منابع آنلاین و کتاب های الکترونیکی، بازار نشر با رقابت بالاتری نیز روبرو است. رقابت در صنعت نشر تحت تأثیر هزینه و سرانه ای است که به شدت با رشد اقتصادی و سطح اشتغال مرتبط است. با در نظر گرفتن انقلاب دیجیتال در صنعت یک سری پارامتر باید از طرف اهالی صنعت در جهت همگام شدن با توسعه در نظر گرفته شود.

کمی درباره این ویژگی ها برایمان بگویید.
در ابتدا برای به روز شدن باید تغییر را بپذیریم. فناوری تأثیر چشمگیری در صنعت نشر داشته و دارد. فن آوری هایی که در حال حاضر صنعت نشر را شکل می‌دهند شامل: روزنامه های آنلاین، چاپ بر اساس تقاضا و کتاب های الکترونیکی است. این فن آوری به چند دلیل مهم است. اول از همه، فناوری دیجیتال از نظر جغرافیایی و زمانی هیچ محدودیتی ندارد. کتاب ها، مجلات و روزنامه ها را می‌توان در هر زمان و هر مکان منتشر، بازاریابی، خرید و خواند. دوم، قدرتی که از توزیع فیزیکی به دست می‌آمد در واقع از بین رفته است. خرده فروشان یا فروشندگان دیگر نمی‌توانند مانند قبل بر رفتار خرید و فروش تأثیر بگذارند زیرا چاپ سنتی دیگر تنها راه انتشار محتوا نیست. سوم، توزیع نسخه های الکترونیکی بعضی از کتاب ها رایگان است و بنابراین هزینه های نهایی تولید یک کتاب یا مجله ممکن است بسیار پایین تر از آنچه که در روش سنتی بود باشد. با این وجود هزینه های ثابت افزایش پیدا خواهد یافت، زیرا امکان دارد برای انتشار دیجیتال در شبکه سرمایه گذاری بالایی نیاز داشته باشد. علاوه بر این، در این موقعیت محتوای منحصر به فرد نیز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. جنبه هایی مانند سرعت توزیع دیجیتال و دسترسی انحصاری برای مشتریان نیز ارزش بیشتری دارد. پس پذیرفتن تغییرات یک اصل مهم در همگام شدن جهت توسعه است.

در این میان نشر الکترونیک چقدر می‌تواند به کمک صنعت نشر و اهالی این حوزه بیاید؟
شناخت بازار الکترونیک از جمله فن آوری های به روز دنیای نشر است که نباید از آن غافل شد. در حال حاضر بازار کتاب الکترونیکی در وضعیت رشد خود قرار دارد و بنابراین می‌توان امید داشت تا بتواند بازار نشر را مجددا احیا کند. از مزایای کتاب های الکترونیکی نسبت به تامین سنتی کار سرعت و کوتاه تر شدن پروسه کار است. این امر منجر به کاهش هزینه ها می‌شود که در نتیجه سود بیشتری برای ناشران و نویسندگان به همراه دارد که می‌تواند در وحله اول منجر به کاهش قیمت کتاب برای خوانندگان شود. اما، متاسفانه دیجیتال سازی معایب خود را هم به همراه دارد. همانند صنعت موسیقی و فیلم، ناشران کتاب های الکترونیکی خطر کپی شدن و انتشار غیرقانونی کتاب هایشان در اینترنت را دارند که البته می‌توان کتاب های الکترونیکی را با رمزگذاری و فشرده سازی از سرقت محافظت کرد. در واقع باید گفت از تأثیرات فناوری های جدید این است که مرزهای جغرافیایی و زمان از بین رفته است. عرضه و تقاضا در صنعت نشر به دلیل ورود فن آوری های جدید تغییر کرده است. تقاضا برای چاپ های سنتی کاهش یافته که منجر به پایین آمدن قیمت تعادل در بازار می‌شود. این را می‌توان با اثر جایگزینی توضیح داد. با این حال، در این که کتاب های الکترونیکی و همچنین روزنامه های آنلاین جایگزین کتاب ها و روزنامه های چاپی سنتی هستند، اختلاف نظر زیادی وجود دارد. کتاب های الکترونیکی جایگزین اطلاعات تحقیق، مانند مقالات دانشگاهی هستند. برعکس، افرادی که دوست دارند در اوقات فراغت خود کتاب بخوانند جایگزین کتاب سنتی نسخه الکترونیکی نمی‌شوند. برای روزنامه های آنلاین محققان نیز همین اختلاف نظر را دارند.

با توجه به رشد سریع فناوری ها چاپخانه داران چه کارها و اقداماتي را بايد براي به روزرساني خود دنبال کنند؟
اولین اقدام در به روزرسانی صنعت چاپ استفاده از یک سیستم مدیریت یکپارچه ای است که تمام فرایندهای یک چاپخانه را در یک چارچوب کامل ادغام کند، در واقع برای مثال به صورت یک مجتمع تمامی خدمات را ارائه دهند. این مدیریت یک پارچه چاپخانه داران را قادر می‌سازد تا به عنوان یک واحد، واحد با اهداف واحد کار کنند.خ وشبختانه ما در صنعت چاپ ایران با چهره هایی که همیشه پیشگام در جهت توسعه و فن آوری و مدیریت یکپارچه بوده اند روبرو بودیم. کسانی مثال زدنی مثل جناب آقای پیشعلی و جناب آقای احمدی جناب آقای نیکجو، جناب آقای نام آور و خیلی از افرادی که حقیقتا در این زمینه همیشه پیشرو بودند. در صنعت چاپ، دیگر نمی‌توان با همان نسخه های قبلی کار کرد. به نظر من افراد باهوش جدیدترین روش ها و فرصت ها را برای گسترش دامنه تجارت خود در پیش می‌گیرند. شاید بتوان این چند فرایند که می‌تواند صنعت چاپ را مورد تحول قرار دهد را اینگونه معرفی کرد؛ امنیت مشتری، پذیرفتن تکنولوژی جدید، تغییر در طراحی،استفاده از فناوری هوش مصنوعیAI، دیجیتالی شدن، چاپ جوهر افشان، تصویب Cloud MPSو استقبال از چاپ های سفارشی برای مشتری.

با گسترش چاپ ديجيتال و کمبود نقدينگي در اين صنعت فعالان بخش سنتي چاپ چه بايد بکنند؟
با توجه به تمام صحبت هایی که داشتیم نمی‌توانیم از اهالی صنعت چاپ و نشر انتظار داشته باشیم به راحتی بتوانند از این انتقال تکنولوژی عبور کنند. مضاف بر اینکه در حال حاضر شرایط سخت تحریم و افزون بر آن کویید ۱۹ مزید بر علت شده است. انتظار می‌رود دست اندرکاران و متولیان امر با در نظر گرفتن شرایط خاص این صنعت با در اختیار دادن تسهیلات با بازپرداخت سود کمتر و زمان طولانی تر در بازپرداخت و همچنین معافیت از مالیات بتوانند کمکی به این بدنه از صنعت کنند تا اهالی صنعت چاپ و نشر به توانند از این شرایط به سمت تحول طی طریق کنند.

منبع: http://www.ibna.ir/fa/longint/299280/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C